پروژه تاپی یکی از پروژه‌های بزرگ انرژی در منطقه است که تغییرات چشم‌گیری در وضعیت اقتصادی و سیاسی افغانستان و منطقه به همراه خواهد داشت، مدت‌ها است که برای آغاز مراحل عملی این پروژه در افغانستان لحظه‌شماری می‌شد.
کار عملی این پروژه بزرگ خوش‌بختانه چند پیش از سوی ملا عبدالغنی برادر آخوند، معاون اقتصادی رییس‌الوزرا در کشور افتتاح شد.
تاپی حروف اول نام ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند است، این کشورها در این پروژه اشتراک دارند و از آن سود می‌برند.
از طریق این پروژه گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و سپس به هندوستان منتقل می‌شود.
این لوله گاز سالانه ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان را از طریق افغانستان به پاکستان و سپس به هند منتقل می‌کند.
خط لوله گاز تاپی از گلیلکنیش ترکمنستان آغاز و از ولایت‌های هرات و کندهار در افغانستان می‌گذرد و به کویته که پس از عبور از ملتان در پاکستان، به آخرین ایستگاه بزرگ خود در هند یعنی فاضلیکا می‌رسد.
طول مجموعی پروژۀ تاپی از گلیلکنیش در ترکمنستان تا فاضلیکا در هند ۱۸۱۴کیلومتر است که ۸۱۶کیلومتر آن از افغانستان می‌گذرد.
بحث در مورد پروژه تاپی به دهه نود قرن گذشته میلادی بر می‌گردد.
در این پروژه، نخست تنها ترکمنستان، افغانستان و پاکستان شامل بودند که تاپ(TAP) نام داشت، اما در سال ۲۰۰۸ میلادی هندوستان نیز به این پروژه پیوست و تاپ تبدیل به تاپی شد.
در سال ۲۰۱۵ میلادی دولت ترکمنستان کار عملی پروژه تاپی را در خاک خود آغاز کرد که در سال ۲۰۱۹ به پایان رسید.
در سال ۲۰۱۸ میلادی کار عملی این پروژه در افغانستان آغاز شد، اما اشغال کشور مانع تطبیق این پروژه شد.
پس از تحول سیاسی سال ۲۰۲۱ میلادی در این سرزمین وضعیت امنیتی بهبود یافت و با حاکمیت امارت اسلامی، این امید وجود داشت که با توجه به وضعیت خوب امنیتی در افغانستان، کار عملی پروژه تاپی دوباره آغاز خواهد شد.
پس از گفت‌وگوهای همه جانبه و بازدیدهای مقامات دو کشور، کار عملی بخش افغانستان در سپتمبر سال جاری میلادی افتتاح شد، در حال حاضر کار پروژۀ تاپی در ولایت هرات به سرعت ادامه دارد.
فواید پروژه تاپی در افغانستان
کاهش سطح بی‌کاری: تاپی وضعیت بد اقتصادی افغانستان را تغییر خواهد داد و به طور مستقیم و غیرمستقیم با اشتغال هزاران نفر نقش مهمی در کم کردن بی‌کاری ایفاء خواهد کرد.
دسترسی به گاز: افغانستان از این پروژه، گاز زیادی خواهد گرفت، در ابتدا ۵۰۰ میلیارد متر مکعب در سال خواهد بود اما بعداً به ۱.۵ میلیارد متر مکعب افزایش خواهد یافت.
این میزان گاز بیشتر نیازهای گاز افغانستان را تامین می‌کند و از وابسته‌گی کشور به کشورهای دیگر می‌کاهد.
افزایش عواید دولت: افغانستان از این پروژه سالانه ۴۰۰ میلیون دالر حق ترانزیت دریافت می‌کند که به خزانه حکومت واریز می‌شود.
با این کار سطح عواید دولت افزایش می‌یابد و آن را صرف سایر بخش‌های توسعه کشور خواهد کرد.
جذب سرمایه‌گذاری خارجی: پروژه تاپی می‌تواند سرمایه‌گذاری خارجی را به افغانستان جذب کند.
شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف به افغانستان خواهند آمد که باعث رشد اقتصادی در کشور می‌شود.
در مجموع، تاپی در کنار سایر پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خارجی برای زیربنا افغانستان، کاهش بی‌کاری و فقر، رشد اقتصادی و ثبات سیاسی بسیار مهم است.
پیشرفت کاری پروژه در افغانستان
در حال حاضر، کارهای پروژه تاپی در افغانستان به سرعت جریان دارد و تمامی وسایل مورد نیاز به کشور رسیده‌اند.
در کارهای عملی پروژه از ماشینری پیشرفته و تجهیزات مدرن استفاده می‌شود و کارهای عملی پروژه در منطقه به‌گونه‌ای منظم و بدون هیچ مشکلی ادامه دارند.
بنا بر این،بحث در مورد آغاز پروژه تاپی در سال‌های دهه نود قرن گذشته آغاز شد اما اوضاع سیاسی برخی از کشورهای ذیدخل مانع انجام امور عملی این پروژه شد.
اکنون کار عملی این پروژه ادامه دارد و انتظار می‌رود با توجه به وضعیت خوب امنیتی کشور، کار این پروژه به موقع تکمیل و افغانستان از آن سود اقتصادی زیاد دریافت خواهد کرد.