بشار الاسد څوک دی؟
بشار الاسد په ۲۰۰۰ زېږدیز کال د خپل پلار حافظ الاسد له مړینې وروسته واک ترلاسه کړ. حافظ الاسد له ۱۹۷۱ کال راهیسې د سوریې واکمن و.
۵۹ کلن بشارالاسد په دمشق کې زېږدلی. نوموړی په پلازمېنه کې له طبي پوهنځي فارغ شوی او په لندن کې یې د سترګو تخصص په برخه کې زدهکړې کولې، خو د ورور له مړینې وروسته بېرته سوریې ته تللی دی.
په پراخه کچه تمه کېده، چې د حافظ الاسد مشر زوی باسل الاسد د خپل پلار ځایناستی شي، خو باسل په یوه ترافیکي پېښه کې مړ شو او د پلار میراث بشار الاسد ته ورپاتې او د سوریې ولسمشر شو.
حافظ الاسد په ۲۰۰۰ کال د جون په میاشت کې ومړ او ۳۴ کلن بشار الاسد په چټکۍ سره د سوریې ولسمشر شو.
سوریه کې کورنۍ جکړې او تاوتریخوالی:
په ۲۰۱۱ کې په دمشق او ټوله سوریه کې د دولت ضد لاریونونه پيل شول.
بشار الاسد څو ورځې وروسته په پارلمان کې ژمنه وکړه، چې د سوریې ضد دسیسې به له منځه وړي او ویې منله، چې د ځینې خلکو اړتیاوې نه دي پوره شوې.
خو په ‘درعا’ سیمه کې په لاریونوالو د امنیتي ځواکونو ډزو لاریونونه لا پسې پراخه کړل او بالاخره په بېلابېلو ښارونو کې لاریونکوونکي د بشار الاسد د استعفا غوښتنه وکړه.
د اسد حکومت په تاوتریخوالي ځواب ورکړ او په څو میاشتو کې د تاوتریخجنو لاریونونو، امنیتي ځواکونو او د دولت ضد ډلو د وسلهوالو نښتو په پایله کې د سوریې وضعیت بدل شو.
په دې نښتو او تاوترخوالي کې لسګونه زره کسانو ژوند وبایله او سوریه کې داخلي جګړې پیل شوې، چې نیم میلیون انسانان پکې ووژل شول او ګڼ نور بېځایه او کډوال شول.
په ۲۰۲۱ کې د ملګرو ملتونو یو خپور شوی راپور ښيي، سوریه کې حکومتي ځواکونو د تاوتریخوالي په زیاتو پېښو کې لاس درلود، چې د کیمیاوي وسلو بریدونه، پر بشري مرستو محدودیتونه، پر ګڼ مېشتو سیمو هوايي بمبارۍ او د بېلابېلو سیمو داسې محاصرې پکې شاملې دي، چې له امله یې اوسېدونکي د لوږې ګاللو ته اړ شوي دي.
د ملګرو ملتونو د اټکل له مخې، تر ۲۰۲۲ کال پورې په سوریه کې د جګړې له امله ۳۰۶ زره او ۸۸۷ کسانو ژوند بایللی او زرګونه نور بیا د لوږې، ناروغیو او روغتیايي اسانتیاوو نشتوالي له کبله له منځه تلو ته نږدې شوي.
بشار الاسد له بشري حقونو په سرغړونو تورن دی، چې په داخلي جګړو کې د کیمیاوي وسلو کارول هم پکې شامل دي.
تازه د ‘هیت تحریر شام’ مسولین وايي، چې د سوریې د پلازمېنې دمشق کنټرول یې په لاس کې اخیستی او ولسمشر بشار الاسد له دې هېواده وتلی دی.
په سوریه کې د هیت تحریر شام ناڅاپي پرمختګ!
سوریه کې دا جګړه او د هیت تحریر شام پرمختګ د روان کال د نومبر پر ۲۷مه پیل شو.
هیت تحریر شام د نومبر پر ۲۷مه د سوریې په تر ټولو لوی دویم ښار حلب ناڅاپي برید وکړ او ډېرې برخې یې ونیولې.
د ډسمبر پر لومړۍ نېټه د دولت ضد ډلو له څو کردي ولسوالیو پرته د ټول حلب کنټرول په لاس کې واخیست.
هیت تحریر شام د دولت پر ضد بریدونو ته دوام ورکړ او د ډسمبر پر ۵مه یې اعلان وکړ، چې د سوریې څلورم لوی ښار ‘حماه’ یې نیولی.
د اسد د دولت ضد ډلو د ډسمبر پر ۷مه اعلان وکړ، چې د شاوخوا ښارونو له نیولو وروسته یې د پلازمېنې دمشق د نیولو عملیات پيل کړي دي.
د ډسمبر پر اتمه هیت تحریر شام د سوریې د درېیم لوی ښار حمص د نیولو خبر ورکړ او ویې ویل، چې ځواکونه یې دمشق ته ننوتل.
تازه د ‘هیت تحریر شام’ مسولین وايي، چې د سوریې د پلازمېنې دمشق کنټرول یې په لاس کې اخیستی او ولسمشر بشار الاسد له دې هېواده وتلی دی.
رویټرز بیا د سوریې د امنیتي مسولینو له قوله خبر ورکړی، چې بشار الاسد له دمشق څخه وتلی او نامعلوم ځای ته تللی دی.