غزه کې د فلسطینیانو پر وړاندې د اسرائیلي یرغلګرو د نسلوژنې د جګړې یو کال پوره شو.
اسرائیلي رژیم د ۲۰۲۳ زېږدیز کال اکتوبر میاشتې پر ۷مه پر غزه برید وکړ.
په تېر یوه کال کې د اسرائیلي یرغلګرو د بریدونو له امله لږ تر لږه ۴۱ زره او ۹۰۹ فلسطینیان شهیدان شوي، چې په دې سیمه کې له هرو ۵۵ اوسېدونکو کسانو څخه د یوه له منځه تلو سره مساوي دي.
لږ تر لږه ۱۶ زره او ۷۵۶ ماشومان شهیدان شوي، چې په تېرو دوو لسیزو کې د یوې کلنې جګړې تر ټولو ستره ثبت شوې شمېره ده. دغهراز له ۱۷ زره زیاتو ماشومانو یو او یا دواړه والدین(مور او پلار) له لاسه ورکړي دي.
اسرائیلي یرغلګرو د نړیوالو له غندنې او د جهاني سازمانونو او بشر حقونو د ادارو له غوښتنو سره-سره غزه کې خپلو وحشتونو ته، چې د غزې په اوسېدونکو کې یې وېره او وحشت خپور کړی او د څو نسلونو کورنۍ یې له منځه وړې دي، دوام ورکړی.
دې تړانګه کې لږ تر لږه ۹۷ زره او ۳۰۳ فلسطینیان ټپیان شوي، چې په هرو ۲۳ کسانو کې له یوه هغه سره مساوي کېږي.
د روغتیا نړیوال سازمان په وینا؛ د ټپيانو نږدې څلورمه برخه چې د اټکل له مخې ۲۲ زره او ۵۰۰ کېږي، داسې ټپیان دي چې د بدن بڼه یې بدله او د بیا جوړېدو امکان یې سخت دی.
د فلسطیني کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو ادارې (انراوا) په وینا؛ هره ورځ ۱۰ ماشومان یوه یا دواړه پښې د عملیاتو او قطع کولو له امله په داسې ډول بایللي، چې د اسرائیلو د اوږدې محاصرې له امله د بېهوښي(انستیزي) مواد پوره یا هېڅ نه دي ور رسېدلي.
پر شهیدانو او ټپیانو سربېره له ۱۰ زره زیات فلسطینیان تر کنډوالو او ویجاړیو لاندې دي، چې رضاکاران او د ملکي دفاع کارکوونکي یې د را ایستلو لپاره وسایل هم نه لري او یوازې پخپلو خالي لاسونو تکیه کوي.
د اټکل له مخې غزه کې ۷۵ زره ټنه چاودېدونکي توکي غورځول شوي.
کارپوهان وړاندوینه کوي، چې د دې چاودېدونکو توکو څخه د رامنځته شويو له ۴۲ میلیونه ټنه ډېرو کثافاتو پاکول به، چې ناوچاده توکي به هم پکې شامل وي، کلونه وخت ونیسي.
اسرائیلي یرغلګرو نږدو د غزې په ټولو روغتونونو او روغتیايي مرکزونه بریدونه کړي دي.
په تېر یوه کال کې لږ تر لږه ۱۱۴ روغتونونه او کلینکونه غیرې فعال شوي او ډېری ناروغان اړینو روغتیايي خدماتو ته له لاسرسي محروم شوي دي.
د غزې د رسنیو د دفتر په وینا؛ ۳۴ روغتونونه او ۸۰ روغتیايي مرکزونه غیرې فعال او له کاره لوېدلي، ۱۶۲ روغتیايي بنسټونه د اسرائیلي عسکرو له لوري په نښه شوي او لږ تر لږه ۱۳۱ امبولانسونه په نښه او زیانمن شوي دي.
کارپوهان استدلال کوي، چې په روغتونونو بریدونه نړیوالو قوانینو ته په کتو جنګي جنایت دی.
غزه کې په روغتونونو د اسرائیلي یرغلګرو د بریدونو او بمباریو له امله ۹۸۶ روغتیايي کارکوونکو ژوند بایللی، چې ۱۶۵ ډاکټران، ۲۶۰ نرسان، ۱۸۴ روغتیايي همکاران، ۷۶ درمل جوړوونکي او ۳۰۰ نور اداري کارکوونکي او ملاتړ کوونکي پکې شامل دي.
د لومړۍ کرښې په کارکوونکو کې لږ تر لږه ۸۵ د ملکي دفاع کارمندانو هم ژوند بایللی دی.
له ۷ ډلهییزو قبرونو څخه ۵۲۰ جسدونه ترلاسه شوي
صهیونیستي عسکرو غزه کې څو روغتونونه محاصره او سلګونه کسان یې بندیان کړي وو.
د ۲۰۲۴ کال په اپریل کې د خان یونس په ناصر میډیکل کمپلکس کې د ځوانانو، ماشومانو او ښځو ۳۰۰ جسدونه وموندل شول.
همدا میاشت د بيت لاهيا په یوه ښوونځي کې یو بل ډلهییز قبر وموندل شو.
په مې میاشت کې د غزې د رسنیو دفتر اعلان وکړ، چې الشفا روغتون کې یو ډلهییز قبر موندل شوی، چې جسدونه یې ټوټې-ټوټې شوي.
د غزې د بېړنیو عملیاتو مسولینو ویلي وو، چې د جسدونو لاسونه او پښې تړل شوي او ښکاري، چې ژوندي خښ او یا هم اعدام شوي دي.
۱.۴ میلیونه کسان په ساري ناروغیو اخته شوي
تېر کال د غزې د ۲.۳ میلیونه نفوس ۳/۴ برخه (۷۵ سلنه) وګړي، د فاضله موادو، روغتیايي خدماتو نشتوالي او حفظ الصحې ته د نه لاسرسي له امله په ساري ناروغیو اخته شوي دي.
اسرائیلو غزې ته د روغتیايي توکو مخنیوي له امله لږ تر لږه د ۳۵۰ زره سختو ناروغانو ژوند، چې بېړنۍ درملنې ته اړتیا لري، له ګواښ سره مخ کړی.
لږ تر لږه ۱۰ زره سرطاني ناروغان اړین درمل نشي ترلاسه کولای، حال دا چې لږ تر لږه ۱۵ زره سخت ټپيان او ناروغان له غزې څخه بهر درملنې ته اړ دي.
۹۶ سلنه د خوړو له کمښت سره مخ دي
د جرمونو د نړیوالې محکمې د قانون له مخې، په نړیوالو شخړو او جګړو کې په جبري ډول د یوه ملت یا ټولنې وږي ساتل جنګي جرم دی.
د الجزیرې د موندنو له مخې، اسرائیلي یرغلګرو په سیستیماتیک ډول د غزې وږو خلکو ته د اوبو او مرستو مخنیوی کړی.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت یوه پخواني چارواکو له الجزیرې سره په خبرو کې ویلي؛ دا امریکا او مرستندویه ادارو ته روښانه او مستنده ده، چې اسرائیل غزې ته مرستې نه پرېږدي.
لږ تر لږه ۲.۱۵ میلیونه یا د غزې ۹۶ سلنه وګړي د لوږې له سخت بحران سره مخ دي.
د اوبو ۷۰۰ څاهګانې ویجاړې شوې
د ‘انرا’ په نوم د غیرې انتفاعي سازمان په وینا؛ د ۲۰۲۴ په مارچ میاشت کې د غزې ۹۵ سلنه وګړو څو میاشتې د څښاک پاکو اوبو ته لاسرسی نه درلود.
په ټوله غزه کې په ورځني ډول هر وګړي ته یوازې ۱.۵ نه تر ۱.۸ لیټره پورې اوبه رسېږي، حال دا چې د روغتیا نړیوال سازمان هر وګړي ته په ورځني ډول د ۱۰۰ لیټره پاکو اوبو وړاندیز کوي.
له بدهمرغه د غزې اوسېدونکي د ناپاکه او مالګینو اوبو څښلو او په سیند کې د خپلو کالیو مینځلو ته اړ شوي دي.
له ۱۳۰ ډېرو خبریالانو ژوند بایللی
د راپورونو له مخې د اکتوبر له ۷مې راهیسې له ۱۳۰ ډېرو خبریالانو، چې نږدې ټول یې فلسطینیان دي، ژوند بایللی.
د غزې د رسنیو دفتر بیا د خبریالانو مړینه ۱۷۵ ګڼي، چې د اکتوبر له ۷مې راهیسې په اوسط ډول هره اونۍ څلورو خبریالانو ژوند بایللی.
زرګونه فلسطینیان د اسرائیلو په زندانونو کې بندیان دي
له ۱۰ زره زیات فلسطینیان د اسرائیلي په زندانو کې بندیان او له سخت حالت سره مخ دي، چې لږ تر لږه ۲۵۰ ماشومان او ۸۰ ښځې هم پکې شاملې دي.
د غزې ډېره برخه ویجاړه شوې
د اټکل له مخې غزه کې ۷۵ زره ټنه چاودېدونکي توکي غورځول شوي.
کارپوهان وړاندوینه کوي، چې د دې چاودېدونکو توکو څخه د رامنځته شويو له ۴۲ میلیونه ټنه ډېرو کثافاتو پاکول به، چې ناوچاده توکي به هم پکې شامل وي، کلونه وخت ونیسي.
د غزې د رسنیو دفتر وايي، چې په دې تړانګه د اسرائيلي یرغلګرو د بریدونو له امله ۳۳ میلیارده ډالر زیان اټکل شوی دی.
۱۵۰ زره کورونه په بشپړ ډول ویجاړ شوي
د اوچا د راپور له مخې، په جنوري میاشت کې د غزې ۶۰ سلنه استوګنیز کورونه او ۸۰ سلنه سوداګیز تاسیسات زیانمن او یا ویجاړ شوي دي.
د غزې د رسنیو دفتر د اټکل له مخې، ۱۵۰ زره کورونه په بشپړ ډول ویجاړ او له ۳ زره کیلو متره ډېر برېښنايي شبکې له منځه وړل شوي دي.
۱۲۳ ښوونځي او پوهنتونونه په بشپړ ډول له منځه وړل شوي
غزه کې د ګڼو کورونو له ویجاړولو وروسته، سلګونه ښوونځي د فلسطینیانو په پناه ځایونو بدل شوي او لږ تر لږه د غزې ۶۲۵ زره ماشومان له زدهکړو محروم دي.
په تېر یوه کال کې اسرائیلو ۱۲۳ ښوونځي او پوهنتونونه په بشپړ ډول ویجاړ او لږ تر لږه ۳۳۵ نور یې زیانمن کړي دي.
پر دې سربېره لږ تر لږه ۱۱ زره او ۵۰۰ زدهکوونکي او ۷۵۰ ښوونکي او ښوونیز کارکوونکي شهیدان شوي دي.
په جوماتونو او فرهنګي ځایونو بریدونه
تېر کال د غزې لږ تر لږه ۲۰۶ لرغوني او فرهنګي ځایونه هم تخریب شوي دي.
دغهراز د اسرائیلي یرغلګرو په بریدونو کې لږ تر لږه ۶۱۱ جوماتونه په بشپړ ډول ویجاړ او ۲۱۴ نور تخریب شوي دي.
د ډسمبر پر ۸مه د غزې لوی عمري جومات د اسرائیلي یرغلګرو په هوايي برید کې سخت زیانمن شو. د دې جومات ۷۴۷ کلن زوړ کتابتون، چې یو وخت د قرانکریم د پخوانیو نسخو په ګډون نادرې او کمیابه نسخې پکې ساتل کېدې، په کنډوالو بدل شو.
۴۱۰ ورزشکارانو، سپورتي چارواکو یا روزونکو ژوند بایللی
اسرائیلي یرغلګرو لږ تر لږه ۳۴ سپورتي تاسیسات، لوبغالي او جیمونه ویجاړ کړي دي.
د فلسطین د فوټبال اتحادیې د راپور له مخې، تر اګسټ میاشتې د اسرائیلي په بریدونو کې لږ تر لږه ۴۱۰ ورزشکارانو، سپورتي چارواکو یا روزونکو ژوند بایللی.
په دوی کې ۲۹۷ فوټبالران و، چې ۸۴ ماشومان هم پکې شامل و او د فلسطین لپاره یې د لوبېدو خوبونه لېدل.
سرچینه: الجزیره